Dịch tả lợn châu Phi - những tổn thất và bài học kinh nghiệm
Theo thống kê của Tổ chức Thú y Thế giới (OIE), dịch tả lợn châu Phi đã xuất hiện ở 20 quốc gia trên thế giới. Đây được xem là dịch bệnh nguy hiểm, tính chất lây lan nhanh, ảnh hưởng rất lớn đến ngành chăn nuôi, hiện tại chưa có vắc-xin phòng chống và chữa trị.
1. Dịch tả lợn châu Phi có nguồn gốc từ đâu?
Dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) có nguồn gốc từ châu Phi. Năm 1921 Dịch tả lợn châu Phi lần đầu tiên xuất hiện tại Kenya (châu Phi). Sau đó lan dần sang các quốc gia khác.
Cuối năm 2017, đã có 12 quốc gia báo cáo có lợn nhiễm dịch tả châu Phi, gồm: Trung Quốc, Liên bang Nga, Tiệp Khắc, Hungary, Latvia, Moldova, Phần Lan, Rumani, Nam Phi, Ukraine và Zambia.
Theo thống kê của Tổ chức Thú y Thế giới (OIE), tính từ năm 2017 đến ngày 18/2/2019, trên thế giới đã có 20 quốc gia báo cáo xuất hiện bệnh dịch tả lợn châu Phi. Trong đó nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là Trung Quốc, đây cũng là nơi sản xuất và tiêu thụ thịt lợn lớn nhất của thế giới.
2. Dịch tả lợn Châu Phi bùng phát ở nhiều nơi và diễn biến phức tạp
Thịt lợn hiện đang là nguồn thịt chủ yếu, được tiêu thụ rất nhiều tại các quốc gia châu Á. Do đó, gần như chắc chắn rằng, khả năng virus gây bệnh tả lợn sẽ xâm nhập vào các nước khác trong khu vực và lây lan nhanh chóng.
Tại Việt Nam, tỉnh Hưng Yên là nơi đầu tiên phát hiện ra ổ dịch - ngày 01/02/2019. Gần như cùng thời gian, tại Thái Bình đã phát hiện dịch tại một số hộ chăn nuôi ở xã Đông Đô, huyện Hưng Hà. Sau đó là Hà Nội, Nam Định cũng phát hiện thấy các ổ dịch tả đối với lợn.
Như vậy, từ ổ dịch ban đầu ở Hưng Yên, mặc dù các cơ quan chức năng đã triển khai các biện pháp cấp bách phòng chống dịch. Thành lập các chốt kiểm dịch động vật liên ngành để phòng, chống dịch bệnh tại các địa phương có dịch; Đồng thời ban hành công điện khẩn yêu cầu các xã, thị trấn trên các địa bàn triển khai các biện pháp cấp bách phòng chống dịch.
Tuy nhiên, đến ngày 02/04/2019 (sau 2 tháng), đã có 476 xã của 91 huyện thuộc 23 tỉnh, thành phố có dịch tả lợn châu Phi; Dịch bệnh đã khiến gần 74 ngàn con lợn bị nhiễm bệnh và phải tiêu hủy.
DTLCP sau khi xuất hiện đã phát tác và lây lan mạnh ra nhiều tỉnh thành trên cả nước. Bệnh tả lợn từ các tỉnh đồng bằng bắc bộ đã lan ra các tỉnh vùng núi phía bắc, các tỉnh miền trung, tây nguyên và nam bộ. Số địa phương bị tả lợn liên tục tăng lên.
Dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) có nguồn gốc từ châu Phi. Năm 1921 Dịch tả lợn châu Phi lần đầu tiên xuất hiện tại Kenya (châu Phi). Sau đó lan dần sang các quốc gia khác.
Cuối năm 2017, đã có 12 quốc gia báo cáo có lợn nhiễm dịch tả châu Phi, gồm: Trung Quốc, Liên bang Nga, Tiệp Khắc, Hungary, Latvia, Moldova, Phần Lan, Rumani, Nam Phi, Ukraine và Zambia.
Theo thống kê của Tổ chức Thú y Thế giới (OIE), tính từ năm 2017 đến ngày 18/2/2019, trên thế giới đã có 20 quốc gia báo cáo xuất hiện bệnh dịch tả lợn châu Phi. Trong đó nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là Trung Quốc, đây cũng là nơi sản xuất và tiêu thụ thịt lợn lớn nhất của thế giới.
2. Dịch tả lợn Châu Phi bùng phát ở nhiều nơi và diễn biến phức tạp
Thịt lợn hiện đang là nguồn thịt chủ yếu, được tiêu thụ rất nhiều tại các quốc gia châu Á. Do đó, gần như chắc chắn rằng, khả năng virus gây bệnh tả lợn sẽ xâm nhập vào các nước khác trong khu vực và lây lan nhanh chóng.
Tại Việt Nam, tỉnh Hưng Yên là nơi đầu tiên phát hiện ra ổ dịch - ngày 01/02/2019. Gần như cùng thời gian, tại Thái Bình đã phát hiện dịch tại một số hộ chăn nuôi ở xã Đông Đô, huyện Hưng Hà. Sau đó là Hà Nội, Nam Định cũng phát hiện thấy các ổ dịch tả đối với lợn.
Như vậy, từ ổ dịch ban đầu ở Hưng Yên, mặc dù các cơ quan chức năng đã triển khai các biện pháp cấp bách phòng chống dịch. Thành lập các chốt kiểm dịch động vật liên ngành để phòng, chống dịch bệnh tại các địa phương có dịch; Đồng thời ban hành công điện khẩn yêu cầu các xã, thị trấn trên các địa bàn triển khai các biện pháp cấp bách phòng chống dịch.
Tuy nhiên, đến ngày 02/04/2019 (sau 2 tháng), đã có 476 xã của 91 huyện thuộc 23 tỉnh, thành phố có dịch tả lợn châu Phi; Dịch bệnh đã khiến gần 74 ngàn con lợn bị nhiễm bệnh và phải tiêu hủy.
DTLCP sau khi xuất hiện đã phát tác và lây lan mạnh ra nhiều tỉnh thành trên cả nước. Bệnh tả lợn từ các tỉnh đồng bằng bắc bộ đã lan ra các tỉnh vùng núi phía bắc, các tỉnh miền trung, tây nguyên và nam bộ. Số địa phương bị tả lợn liên tục tăng lên.
Dịch tả lợn châu Phi đã lây lan ra 62 tỉnh, thành phố với tổng số lợn bị tiêu huỷ lên tới trên 3,3 triệu con
Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến (ngày 11/07/2019), sau khi bùng phát tại tỉnh Hưng Yên tháng từ 2/2019, đến nay, bệnh DTLCP đã xảy ra tại 5.422 xã thuộc 513 huyện của 62 tỉnh, thành phố. Hiện, cả nước chỉ còn tỉnh Ninh Thuận là chưa phát hiện có DTLCP. Tổng số lợn mắc bệnh, nghi mắc bệnh buộc phải tiêu huỷ là 3.306.038 con, chiếm khoảng 11% tổng đàn lợn cả nước.
Trong quá trình dịch bệnh phát tác gây hại, một số địa phương đã triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, nhưng tình hình dịch bệnh cũng chỉ được khống chế một phần.
Đáng lưu ý, cả nước có 106 xã thuộc 23 tỉnh, thành phố đã trải qua 30 ngày không có lợn chết vì bệnh, nhưng sau đó lại tái phát các ổ dịch. Dịch tả lợn châu Phi vẫn có xu hướng tái phát trở lại ở nhiều địa phương.
3. Dịch tả lợn Châu Phi nguy hại ra sao?
- Dịch tả lợn Châu Phi do một loại virus gây bệnh sốt xuất huyết cho lợn. Một khi lợn đã nhiễm virus tả thì tỷ lệ tử vong là 100%. Hiện nay vẫn chưa có vắc-xin phòng bệnh DTLCP. Tuy nhiên, loại virus này không lây nhiễm trực tiếp sang người. Bệnh tả lợn có khả năng lây truyền sang các loài động vật khác như ruồi, muỗi, chuột, mèo, và gia cầm. Lợn đã bị bệnh tả có thể mắc thêm những loại bệnh nguy hiểm khác, chẳng hạn như bệnh tai xanh, cúm, sốt thương hàn... Những bệnh này mới chính là tác nhân gây nguy hiểm cho người. Nhất là khả năng làm rối loạn hệ tiêu hóa; đặc biệt là khi ăn tiết canh, ăn thịt lợn nhiễm bệnh chưa nấu chín kỹ.
Cách phòng tránh DTLCP hiệu quả nhất là chủ động vệ sinh nơi ở và môi trường sống. Phun thuốc sát trùng để tiêu diệt mầm bệnh, ngăn chặn côn trùng và loài gặm nhấm. Vì chúng có khả năng là nguồn mang mầm bệnh từ nơi này sang nơi khác.
- Dịch tả lợn châu Phi đã trải qua 160 ngày (11/7/2019) được phát hiện chính thức tại Việt Nam, tính từ khi ổ dịch đầu tiên được giám định tại Hưng Yên. Bộ NN-PTNT ghi nhận, trong suốt nhiều năm qua, chưa có một loại dịch nào gây tác hại lớn, khó khăn và vất vả cho việc phòng, chống dịch như DTLCP vừa qua.
- Thiệt hại đến giờ phút này vô cùng nặng nề, ảnh hưởng lớn đến sinh kế của người dân, bởi ngành chăn nuôi ở nước ta chủ yếu là chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ. Đó là chưa kể kinh phí phòng chống, tiêu huỷ lợn bệnh phải bỏ ra. “Có những tỉnh dùng toàn bộ ngân sách dự trữ để hỗ trợ nhưng chỉ đáp ứng được một phần nhỏ thiệt hại do dịch bệnh gây ra”. Bộ trưởng NN & PTNT Nguyễn Xuân Cường nhận xét, diễn biến chưa dừng lại, phải xác định sống chung với dịch bệnh này.
4. An toàn sinh học là vũ khí hữu hiệu ứng phó với dịch tả lợn châu Phi
Biện pháp ứng phó
Tả lợn châu Phi là bệnh dịch nguy hiểm trên lợn, chưa có thuốc điều trị và vắc-xin phòng bệnh; virus tồn tại lâu ngoài môi trường, đường lây truyền đa dạng, khó kiểm soát. Vì vậy, các cơ sở chăn nuôi cần thực hiện tốt các biện pháp an toàn sinh học; đẩy mạnh xây dựng các vùng, chuỗi chăn nuôi đảm bảo an toàn sinh học. Hiện nay an toàn sinh học vẫn là giải pháp phòng chống dịch hiệu quả nhất.
Trong quá trình dịch bệnh phát tác gây hại, một số địa phương đã triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, nhưng tình hình dịch bệnh cũng chỉ được khống chế một phần.
Đáng lưu ý, cả nước có 106 xã thuộc 23 tỉnh, thành phố đã trải qua 30 ngày không có lợn chết vì bệnh, nhưng sau đó lại tái phát các ổ dịch. Dịch tả lợn châu Phi vẫn có xu hướng tái phát trở lại ở nhiều địa phương.
3. Dịch tả lợn Châu Phi nguy hại ra sao?
- Dịch tả lợn Châu Phi do một loại virus gây bệnh sốt xuất huyết cho lợn. Một khi lợn đã nhiễm virus tả thì tỷ lệ tử vong là 100%. Hiện nay vẫn chưa có vắc-xin phòng bệnh DTLCP. Tuy nhiên, loại virus này không lây nhiễm trực tiếp sang người. Bệnh tả lợn có khả năng lây truyền sang các loài động vật khác như ruồi, muỗi, chuột, mèo, và gia cầm. Lợn đã bị bệnh tả có thể mắc thêm những loại bệnh nguy hiểm khác, chẳng hạn như bệnh tai xanh, cúm, sốt thương hàn... Những bệnh này mới chính là tác nhân gây nguy hiểm cho người. Nhất là khả năng làm rối loạn hệ tiêu hóa; đặc biệt là khi ăn tiết canh, ăn thịt lợn nhiễm bệnh chưa nấu chín kỹ.
Cách phòng tránh DTLCP hiệu quả nhất là chủ động vệ sinh nơi ở và môi trường sống. Phun thuốc sát trùng để tiêu diệt mầm bệnh, ngăn chặn côn trùng và loài gặm nhấm. Vì chúng có khả năng là nguồn mang mầm bệnh từ nơi này sang nơi khác.
- Dịch tả lợn châu Phi đã trải qua 160 ngày (11/7/2019) được phát hiện chính thức tại Việt Nam, tính từ khi ổ dịch đầu tiên được giám định tại Hưng Yên. Bộ NN-PTNT ghi nhận, trong suốt nhiều năm qua, chưa có một loại dịch nào gây tác hại lớn, khó khăn và vất vả cho việc phòng, chống dịch như DTLCP vừa qua.
- Thiệt hại đến giờ phút này vô cùng nặng nề, ảnh hưởng lớn đến sinh kế của người dân, bởi ngành chăn nuôi ở nước ta chủ yếu là chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ. Đó là chưa kể kinh phí phòng chống, tiêu huỷ lợn bệnh phải bỏ ra. “Có những tỉnh dùng toàn bộ ngân sách dự trữ để hỗ trợ nhưng chỉ đáp ứng được một phần nhỏ thiệt hại do dịch bệnh gây ra”. Bộ trưởng NN & PTNT Nguyễn Xuân Cường nhận xét, diễn biến chưa dừng lại, phải xác định sống chung với dịch bệnh này.
4. An toàn sinh học là vũ khí hữu hiệu ứng phó với dịch tả lợn châu Phi
Biện pháp ứng phó
Tả lợn châu Phi là bệnh dịch nguy hiểm trên lợn, chưa có thuốc điều trị và vắc-xin phòng bệnh; virus tồn tại lâu ngoài môi trường, đường lây truyền đa dạng, khó kiểm soát. Vì vậy, các cơ sở chăn nuôi cần thực hiện tốt các biện pháp an toàn sinh học; đẩy mạnh xây dựng các vùng, chuỗi chăn nuôi đảm bảo an toàn sinh học. Hiện nay an toàn sinh học vẫn là giải pháp phòng chống dịch hiệu quả nhất.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị
“Thực tiễn vừa qua cho thấy có nhiều cách làm rất sáng tạo trong phòng, chống DTLCP. Các trang trại, cơ sở chăn nuôi lợn lớn vẫn an toàn trong dịch bệnh nhờ triển khai hiệu quả các giải pháp an toàn sinh học kết hợp chế phẩm vi sinh có lợi. Đây vẫn sẽ là nhóm giải pháp cần nhân rộng trong thời gian tới”. Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại hội nghị triển khai các giải pháp tổng hợp phòng chống dịch tả lợn châu Phi diễn ra sáng 11/7/2019.
Bài học kinh nghiệm
Thực tế qua bão dịch cho thấy, mặc dù dịch tả lợn Châu Phi bùng phát và bao vây tứ phía, nhưng hàng chục trang trại với quy mô hàng ngàn con lợn chăn nuôi hữu cơ của Tập đoàn Quế Lâm vẫn an toàn.
Những kết quả chăn nuôi lợn hữu cơ theo công nghệ vi sinh đã được nhiều tỉnh thành đón nhận. Chăn nuôi lợn hữu cơ chất lượng thịt thơm ngon, hiệu quả chăn nuôi cao, không dịch bệnh. Người tiêu dùng yên tâm sử dụng do quy trình chuỗi chăn nuôi đạt 5 không vừa đảm bảo ATVSTP vừa an toàn sinh học.
Bài học kinh nghiệm
Thực tế qua bão dịch cho thấy, mặc dù dịch tả lợn Châu Phi bùng phát và bao vây tứ phía, nhưng hàng chục trang trại với quy mô hàng ngàn con lợn chăn nuôi hữu cơ của Tập đoàn Quế Lâm vẫn an toàn.
Những kết quả chăn nuôi lợn hữu cơ theo công nghệ vi sinh đã được nhiều tỉnh thành đón nhận. Chăn nuôi lợn hữu cơ chất lượng thịt thơm ngon, hiệu quả chăn nuôi cao, không dịch bệnh. Người tiêu dùng yên tâm sử dụng do quy trình chuỗi chăn nuôi đạt 5 không vừa đảm bảo ATVSTP vừa an toàn sinh học.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng, qua tổng kết từ thực tiễn, áp dụng các biện pháp an toàn sinh học hiện là vũ khí duy nhất để giúp các hộ chăn nuôi, cơ sở chăn nuôi lớn phòng ngừa DTLCP trong thời điểm này. Bởi theo khảo sát, dịch chủ yếu xảy ra ở các nông hộ nhỏ lẻ, quản lý, kiểm soát kém. Còn đối với các sơ sở chăn nuôi lớn, kiểm soát chặt chẽ người, phương tiện ra vào, sử dụng các chế phẩm sinh học khử trùng tiêu độc, thì vẫn an toàn trước dịch bệnh. Chăn nuôi an toàn sinh học cũng là hướng đi bền vững, lâu dài cho cả ngành chăn nuôi, chứ không chỉ riêng đối với chăn nuôi lợn. Vũ khí này không chỉ ứng phó với dịch tả lợn châu Phi mà áp dụng trong tất cả các loại dịch bệnh.
Cũng theo Bộ NN&PTNT, để bảo vệ ngành chăn nuôi lợn, Bộ đã huy động các doanh nghiệp chăn nuôi lợn, trung tâm lưu giữ giống lớn triển khai các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học để bảo vệ đàn lợn giống. Sẵn sàng phục vụ cho việc khôi phục và phát triển sản xuất của các địa phương khi có điều kiện. Bên cạnh đó, Bộ cũng đã chỉ đạo và tổ chức xây dựng được 821 vùng, cơ sở chăn nuôi lợn an toàn dịch bệnh.
Cũng theo Bộ NN&PTNT, để bảo vệ ngành chăn nuôi lợn, Bộ đã huy động các doanh nghiệp chăn nuôi lợn, trung tâm lưu giữ giống lớn triển khai các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học để bảo vệ đàn lợn giống. Sẵn sàng phục vụ cho việc khôi phục và phát triển sản xuất của các địa phương khi có điều kiện. Bên cạnh đó, Bộ cũng đã chỉ đạo và tổ chức xây dựng được 821 vùng, cơ sở chăn nuôi lợn an toàn dịch bệnh.
Theo Cổng nông dân
About Cổng Nông Dân
Không có nhận xét nào